1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ UNIX/LINUX
Nội dung:
v Lịch sử ra đời và phát triển của hệ điều hành Linux
v Vấn đề bản quyền và luật bản quyền phần mềm mã nguồn mở
v Các bản phân phối của Linux
TÓM TẮT
- Phần 1.1: Giới thiệu sơ lược về sự ra đời của hệ điều hành Unix/Linux.
- Phần 1.2:Trình bày tổng quan về giấy phép mã nguồn mở GPL.
- Phần 1.3: Giới thiệu tóm tắt các bản phân phối của hệ diều hành Linux gồm: Ubuntu, CentOS, Fedora core, Debian, Suse và Red Hat Enterprise.
1.1. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA UNIX/LINUX
Giữa năm 1960, AT&T Bell Laboratories và một số số trung tâm khác thực hiện dụ án Multics (Multiplexed Information and Computing Service). Sau một thời gian thực hiện, dự án tỏ ra không khả thi. Tuy vậy Ken Thompson, Dennis Ritchie … thuộc Bell Labs đã không bỏ cuộc. Thay vì xây dựng một HĐH làm nhiều việc một lúc như Multics, họ quyết định phát triển một HĐH đơn giản chỉ làm tốt một việc là chạy chương trình (run program). Peter Neumann đặt tên cho HĐH “đơn giản”này là Unix
Khoảng 1977 bản quyền của UNIX được giải phóng và HĐH UNIX trở thành một thương phẩm. Hai dòng UNIX: System V của AT&T, Novell và Berkeley Software Distribution (BSD) của Đại học Berkeley.
Sau đó IEEE đã thiết lập chuẩn "An Industry-Recognized Operating Systems Interface Standard based on the UNIX Operating System." Kết quả cho ra đời POSIX.1 (cho giao diện C ) và POSIX.2 (cho hệ thống lệnh trên Unix)
Năm 1991 Linus Torvalds bắt đầu xem xét Minix, một phiên bản của Unix với mục đích nghiên cứu cách tạo ra một hệ điều hành Unix chạy trên máy PC với bộ vi xử lý Intel 80386. Ngày 25/8/1991, Linus cho ra version 0.01 và thông báo trên comp.os.minix của Internet về dự định của mình về Linux. Vào tháng 1/1992, Linus cho ra version 0.12 với shell và C compiler. Linus không cần Minix nữa để recompile HDH của mình. Linus đặt tên HDH của mình là Linux. Năm 1994, phiên bản chính thức 1.0 được phát hành.
Linux là một HDH dạng UNIX (Unix-like Operating System) chạy trên PC với CPU Intel 80386 trở lên, hay các bộ vi xử lý trung tâm tương thích AMD, Cyrix. Linux ngày nay còn có thể chạy trên các máy Macintosh hoặc SUN Sparc. Linux thỏa mãn chuẩn POSIX.1.
Quá trình phát triển của Linux được tăng tốc bởi sự giúp đỡ của dự án GNU (GNU’s Not Unix), đó là chương trình phát triển các Unix có khả năng chạy trên nhiều platform. Đến cuối 2001, phiên bản mới nhất của Linux kernel là 2.4.2-2, có khả năng điều khiển các máy đa bộ vi xử lý và rất nhiều các tính năng khác.
Hình 1.1 Sự hình thành và phát triển của HĐH Linux
|
1.2. MÃ NGUỒN MỞ VÀ GPL
Các chương trình tuân theo GNU Copyleft or GPL (General Public License) có bản quyền như sau:
- Tác giả vẫn là sở hữu của chương trình của mình.
- Ai cũng được quyền bán copy của chương trình với giá bất kỳ mà không phải trả cho tác giả ban đầu.
- Người sở hữu chương trình tạo điều kiện cho người khác sao chép chương trình nguồn để phát triển tiếp chương trình
1.3. CÁC BẢN PHÂN PHỐI CỦA LINUX
Các phiên bản của HDH Linux được xác định bởi hệ thống số dạng X.YY.ZZ. Nếu YY là số chẵn, phiên bản ổn định. Nếu YY là số lẻ, phiên bản thử nghiệm. Các phân phối (distribution) của Linux quen biết là RedHat, Debian, SUSE, Slakware, Caldera,Ubuntu… Địa chỉ website giới thiệu các bản phân phối Linux: http://distrowatch.com/
- DEBIAN: do dự án Debian xây dựng, là bản phân phối phần mềm tự do với sự cộng tác của các trình nguyện viên trên khắp thế giới. Kể từ lúc bắt đầu đến nay, hệ thống chính thức phát hành với tên gọi Debian GNU/Linux được xây dựng dựa trên nhân Linux với nhiều công cụ cơ bản của hệ điều hành lấy từ dự án GNU.
Debian có tiếng về mối kết gắn chặc chẽ với triết lý Unix và phần mềm tự do. Nó cũng có tiếng về sự phong phú cho các chọn lựa, phiên bản phát hành hiện tại có hơn 15,490 gói phần mềm cho 11 kiến trúc máy tính, từ kiến trúc ARM thường gặp ở các hệ thống nhúng và kiến trúc mainframe s390 của IBM cho đến các kiến trúc thường gặp trên máy tính cá nhân hiện đại như x86 và PowerPC. Địa chỉ website: http://www.debian.org/
- FEDORA CORE: là một bản phân phối của Linux dựa trên RPM Package Manager, được phát triển dựa trên cộng đồng theo “Dự án Fedora (Fedora Project)” và được bảo trợ bởi RedHat. Dự án Fedora nhằm tới mục đích tạo ra một hệ điều hành mã nguồn mở hoàn chỉnh để sử dụng cho các mục dích tổng quát. Fedora được thiết kế để có thể dễ dàng cài đặt với chương trình cài đặt mang giao diện đồ họa. Các gói phần mềm bổ sung có thể tải xuống và cài đặt một cách dễ dàng với công cụ YUM. Các phiên bản mới hơn của Fedora có thể được phát hành 6 đến 9 tháng. Phiên bản hiện tại của Fedora là 16 http://fedoraproject.org/
- SUSE: do hãng Nowel phát triển. SuSE có các phiên bản chính như: SuSE Linux Enterprise Server, openSuSE. Trong số các phiên bản trên, phiên bản x86-64 bit, PPC, IA64. Kiến trúc x86 bao gồm các loại bộ xử lý: Intel Pentum 1-4, Celeron, 32bit Xeon, Celeron D, AMD K6, Duỏn, Athlon, Athlon XP, Athlon MP, Sempron. Kiến trúc x86-64 bit bao gồm các bộ vi sử lý như: AMD Xeon, Xeon MP, Pentum 4 Extreme Edition, pentum D, processors based on AMD’s AMD 64 & intel’s EM64T.Có thể tham khảo các thông tin về OpenSuSE tại địa chỉ: http://www.opensuse.org.
- UBUNTU: là bản phân phối của Linux chủ yếu dành cho máy tính để bàn dựa trên Debian GNU/Linux.Nó được tài trợ bởi Canonical LTD, tên của bản phân phối bắt nguồn từ quan niệm “ubuntu” của Nam Phi. Ubuntu hướng đến chỉ việc chỉ dùng phần mềm cho người dùng trung bình. Ubuntu có một cộng đồng người dùng năng động. Địa chỉ website: http://www.ubuntu.com/
- CENTOS: Comminity Enterprise Operating System là bản được xây dựng dựa trên nền tảng của Red Hat Enterprise Linux, hỗ trợ dòng x86 (i586 và i386), dòng x86-64 (AMD64 và Intel EMT64), các cấu trúc IA64, Alpha, S390 và S390x. CentOS chủ yếu cung cấp cho dòng server chuyên dụng, hiện nay CentOS cung cấp phiên bản 6.0 http://www.centos.org/
- RED HAT ENTERPRISE: thường được gọi tắt là RHEL là một bản phân phối Linux mang tính thương mạii của RedHat. Mỗi phiên bản RHEL sẽ Redhat hỗ trợ trong vòng 7 năm kể từ ngày phát hành đầu tiên. Các phiên bản mới của RHEL sẽ xuất hiện sau mỗi 18 tháng. Hiện nay RedHat đã có phiên bản 6:
o RHEL AS: dành cho các hệ thống lớn
o RHEL ES: dành cho các hệ thống trung bình
o RHEL ws: dành cho người dùng các nhân có nhu cầu cao
o RHEL Desktop: dành cho người dùng cá nhân có nhu cầu thấp
1.4. CÂU HỎI ÔN TẬP
1. Trình bày tóm tắt quá trình phát triển của hệ điều hành Linux
2. Hãy cho biết sự giống và khác nhau giữa Linux và Unix
3. Anh chị hãy cho biết ưu, khuyết điểm của hệ điều hành Linux
4. Anh (chị) hãy cho biết các luật bản quyền được sử dụng trong thế giới mã nguồn mở ? So sánh các điểm giống và khác nhau giữa các luật đó ?
5. Anh (chị) hãy trình bày điểm khác biết giữa các bản phân phối của Linux ?
6. Anh (chị) hãy trình bày vai trò của hệ điều hành Linux trong thời đại ngày nay ?
